Kosthaldsvanar bidrar til kor mykje miljøgifter vi har i kroppen
Forskningsfunn
|Publisert
I ein studie frå Folkehelseinstituttet har forskarane undersøkt om kosthaldet påverkar nivået av miljøgifter i kroppen hos gravide og barn.
– Det er samanheng mellom kva vi et og kor mykje miljøgifter vi har i kroppen, seier forskar Eleni Papadopoulou ved Folkehelseinstituttet.
Resultata frå studien viser at:
- Kvinner som åt meir enn 3 fiskemåltid per veke, og barn som åt meir enn 2 fiskemåltid per veke, hadde høgare nivå av fleire miljøgifter i blodet. Det gjaldt miljøgiftene PCB, PFAS (per- og polyfluorerte alkylstoffer), arsen og kvikksølv.
- Inntak av frukt hadde samanheng med plantevernmiddelrestar i urinen både hos kvinner og barn.
- Barn som åt økologisk mat meir enn éin gong i veka, hadde lågare nivå av plantevernmiddelrestar og ftalater (stoff som kan finnast i plast) i urinen, samanlikna med barn som ikkje åt økologisk mat.
– Gravide og barn er spesielt sårbare for miljøgifter, men i denne studien har vi ikkje vurdert helserisikoen knytt til miljøgiftene. Vi har berre sett på om mengda miljøgifter i blod- og urinprøver har samanheng med kosthaldet, forklarer Papadopoulou.
Resultata i studien stemmer med funn i andre studiar som har sett på samanheng mellom kva vi et og miljøgifter i kroppen.
Plantevernmiddel er ikkje tillate i produksjon av økologisk mat, så slik mat inneheld derfor mindre plantevernmiddelrestar enn konvensjonelt dyrka mat.
Mat er den viktigaste kjelda til miljøgifter
For dei aller fleste er mat den viktigaste kjelda til eit bredt spekter av miljøgifter. Forskarane bak denne studien studerte miljøgifter som er vanlege å finne i blod- og urinprøver frå menneske over heile verda.
Maten kan bli forureina under produksjon, distribusjon og ved matlaging heime. Både låge mengder tillatne plantevernmiddel og miljøgifter, slik som forbodne plantevernmiddel, PCB, kvikksølv og PFAS, finst i næringskjeda og kan ende opp på matbordet. I tillegg kan tilsettingsstoff som er brukt i matemballasjen, smitte frå emballasjen over til maten.
– I utforminga av kostråd er det viktig at helsemyndigheitene vurderer eksponering av miljøgifter samtidig som dei vurderer fordelar med eit sunt kosthald, seier Papadopoulou.
- Om miljøgifter og helse i Norge i Folkehelserapporten
- Fakta og forskningsfunn om miljøgifter og helse
Metode
Forskarane undersøkte samanhengen mellom kosthald og nivået av 33 miljøgifter hos om lag 1000 gravide og barna deira i barneskulealder. Deltakarane i studien er frå Noreg, Spania, Hellas, Storbritannia, Litauen og Frankrike. Norske kvinner hadde blant dei høgaste inntaka av kjøtt og fisk, og dei norske barna blant dei høgaste inntaka av frukt.
Forskarane undersøkte korleis forbruket av ulike matvaregrupper (blant dei kjøtt, fisk, meieriprodukt, frukt, grønsaker, brød og andre kornprodukt) hadde samanheng med nivået av 33 miljøgifter målt i blod- og urinprøver.
Studien er utført av ei stor forskargruppe frå HELIX-prosjektet. Der deltar forskarar frå Europa, blant dei fleire forskarar frå Folkehelseinstituttet.
Forskarane har mellom anna brukt data og biologiske prøver frå Den norske mor, far og barn-undersøkelsen (MoBa).
Les heile forskingsrapporten:
- Diet as a Source of Exposure to Environmental Contaminants for Pregnant Women and Children from Six European Countries (Environmental Health Perspectives)
